Động cơ (Motor) Control Techniques

Thông tin chi tiết
Motor là gì? Cấu tạo của motor như thế nào? Nguyên lý hoạt động của nó ra sao? Hôm nay, Amazen sẽ giải thích tất tần tật về thông tin của motor qua bài viết dưới đây nhé!

1. Motor là gì?

Mô tơ (tiếng Pháp : Moteur, tiếng Anh: Motor) là một thiết bị tạo ra chuyển động như một động cơ, nó thường được dùng để chỉ một động cơ điện hoặc một động cơ đốt trong. Bộ phận này là máy phát điện dùng để chuyển đổi năng lượng điện sang năng lượng cơ. Máy điện dùng để chuyển đổi ngược lại (từ cơ sang điện) được gọi là máy phát điện hay dynamo. Các motor - động cơ điện thường gặp dùng trong gia đình như quạt điện, tủ lạnh, máy giặt, máy bơm nước, máy hút bụi,...
Hình ảnh Motor
Hình ảnh Motor thực tế

2.  Cấu tạo của motor

Cấu tạo của motor điện khi không đồng bộ sẽ phụ thuộc vào loại vỏ bọc và hệ thống làm mát. Với vỏ bọc có 2 loại kín và hở. Còn đối với hệ thống làm mát bằng cánh quạt thông gió đặt ở bên trong hay bên ngoài động cơ điện. Tóm lại, Motor có 2 phần chính là phần tĩnh và phần quay.
Cấu tạo của Motor
Cấu tạo của Motor
Phần tĩnh của Motor
Phần tĩnh còn có tên gọi khác là stato. Gồm có hai bộ phận chính là lõi thép và dây quấn.

Lõi thép
Là bộ phận có dạng hình trụ rỗng với chức năng dẫn từ cho máy. Lõi thép được làm bằng các lá thép kỹ thuật có độ dày từ 0,35 đến 0,5 mm. Lõi thép được lập theo hình vành khăn, phía trong có xẻ rãnh đặt vừa dây quấn và được sơn phủ trước khi ghép lại.

Dây quấn
Dây quấn được làm bằng chất liệu đồng hoặc nhôm đặt trong các rãnh của lõi thép.
Ngoài lõi thép và dây quấn thì còn bộ phận phụ bao bọc lõi thép là vỏ máy. Nó được làm bằng nhôm hoặc gang dùng để giữ chặt lõi thép. Bên dưới cùng là chân đế để bắt chặt vào bệ máy. Hai đầu có hai nắp làm bằng vật liệu cùng loại với vỏ máy. Phía bên trong nắp có ổ đỡ dùng để đỡ trục quay của roto.


Phần quay mô tơ
Phần quay mô tơ còn có tên gọi là roto, gồm có lõi thép, dây quấn và trục máy

Lõi thép
Lõi thép có dạng hình trụ đặc, được làm bằng các lá thép kỹ thuật điện. Chúng được dập thành hình dĩa và ép chặt lại. Trên mặt có các đường rãnh để đặt vừa dây quấn. Lõi thép được ghép chặt với trục quay và đặt trên hai ổ đỡ của stato.

Dây quấn
Dây quấn phụ thuộc vào loại roto. Hiện nay trên thị trường có 2 loại là roto lồng sóc và roto dây quấn.
Roto dây quấn có hệ thống dây quấn giống như stato. Loại này có ưu điểm là moomen quay lớn. Nhược điểm là kết cấu phức tạp, giá thành tương đối cao.
  • Roto lồng sóc: Cấu tạo dây quấn của roto này rất khác với dây quấn của stato. Nó được chế tạo bằng cách đúc nhôm vào các rãnh của roto. Từ đó tạo ra được các thanh nhôm và được nối ngắn mạch ở hai đầu. Điểm đặc biệt là nó được đúc thêm các cánh quạt để làm mát bên trong khi roto quay.
  • Phần dây quấn được tạo từ các thanh nhôm và hai vòng ngắn mạch có hình dạng như một cái lồng nên gọi là rôto lồng sóc. Các đường rãnh trên rôto thông thường được dập xiên với trục, nhằm cải thiện đặc tính mở máy và giảm bớt hiện tượng rung chuyển do lực điện từ tác dụng lên rôto không liên tục.
  • 3. Nguyên lý hoạt động của Motor

  • Để động cơ làm việc, stato của động cơ cần được cấp dòng điện xoay chiều, lúc này dòng điện có nhiệm vụ chạy qua dây quấn stato để tạo ra từ trường quay với tốc độ n=60. f/p (vòng/phút)

    Trong đó:

    f: Tần số của nguồn điện.

    p: Số đôi cực của dây quấn stato.

    Trong quá trình quay, từ trường sẽ quét qua các thanh dẫn roto, làm xuất hiện sức điện động cảm ứng. Các thanh dẫn có dòng điện nằm trong từ trường sẽ tương tác với nhau, tạo ra lực điện từ rồi đặt vào các thanh dẫn. Lúc này, lực điện sẽ tạo ra momen quay đối với trục roto, làm cho roto quay theo chiều với từ trường. Ngoài ra, roto có tốc độ làm việc nhỏ hơn từ trường, vì vậy roto sẽ quay chậm lại nên được gọi là động cơ không đồng bộ.

    Nguyên lý làm việc của motor

Nguyên lý hoạt động của motor
Nguyên tắc hoạt động

Phần chính của motor điện (động cơ điện) gồm phần đứng yên (stator) và phần chuyển động (rotor) được quấn nhiều vòng dây dẫn hay có nam châm vĩnh cửu. Khi cuộn dây trên rotor và stator được nối với nguồn điện, xung quanh nó tồn tại các từ trường, sự tương tác từ trường của rotor và stator tạo ra chuyển động quay của rotor quanh trục hay 1 mômen.

Phần lớn các motor điện (động cơ điện) hoạt động theo nguyên lý điện từ, nhưng loại động cơ dựa trên nguyên lý khác như lực tĩnh điện và hiệu ứng điện áp cũng được sử dụng. Nguyên lý cơ bản mà các động cơ điện từ dựa vào là có một lực lực cơ học trên một cuộn dây có dòng điện chạy qua nằm trong một từ trường. Lực này theo mô tả của định luật lực Lorentz và vuông góc với cuộn dây và cả với từ trường.

Phần lớn động cơ từ đều xoay nhưng cũng có động cơ tuyến tính. Trong động cơ xoay, phần chuyển động được gọi là rotor, và phần đứng yên gọi là stator.

4. Phân loại motor

Phân loại motor điện được dựa trên 2 tiêu chí cơ bản: Dòng điện và hoạt động thực tế

Phân loại theo dòng điện

Motor điện 1 pha
Loại dây quấn stator này chỉ có 1 cuộn dây pha và nguồn cấp sẽ bao gồm 1 dây nguội và 1 dây pha và thêm 1 tụ điện để làm lệch pha. Tuy nhiên thiết bị này chỉ có 1 cuộn dây pha nên từ trường đập mạch là từ trường 1 pha nên không thể mở máy được.
Để thiết bị có thể tự mở máy thì người dùng sẽ cần nhiều phương pháp khác nhau kết hợp lại. Loại motor điện 1 pha này thường dùng cho các tời kéo, dụng cụ cầm tay, các máy nén khí…
Motor điện 3 pha
Khi dòng điện xoay chiều 3 pha bắt đầu đi qua phàn dây quấn stator thì sẽ xuất hiện 1 từ trường quay RMF hay còn gọi với cái tên đầy đủ là Rotating Magnetic Field. Vì thế mà dòng điện sẽ được tạo ra ở bên trong của các thanh dẫn của bộ phận rotor lồng sóc và cuối cùng là nó sẽ quay.
Động cơ điện 3 pha
Động cơ điện 3 pha
Phân loại trong thực tế

Động cơ đồng bộ

Motor đồng bộ khá đặc biệt khi rotor quay cùng 1 tốc độ và từ trường với stato, hiện loại này được phân chia thành:

+ Động cơ không đồng bộ kích từ độc lập: Nghĩa là nó sử dụng nguyên tắc tương tự như động cơ từ.

+ Động cơ không đồng bộ kích từ trực tiếp: Sử dụng 1 nam châm vĩnh cửu để hoạt động.

Động cơ không đồng bộ

Motor nào hoạt động theo nguyên tắc cảm ứng điện từ đều xếp vào loại không đồng bộ. Tốc độ quay chậm hơn của rotor và sự trượt giữa tốc độ quay của từ trường đã thể hiện bản chất không đồng bộ của nó trong quá trình hoạt động cơ điện tử.

Động cơ không đồng bộ có 1 thành phần quay (rotor) được mô phỏng tương tự như kiểu lồng sóc. Ngoài ra, động cơ không đồng bộ còn sử dụng cuộn dây nhằm giảm bớt áp lực từ dòng khởi động của motor nhờ vào việc các điện trở được đấu nối trực tiếp vào trong mỗi cuộn dây.

5. Ưu điểm của motor

- Có khả năng ứng dụng rất rộng rãi, không chỉ trong nhà máy sản xuất công nghiệp mà còn trong các xưởng hay các hộ gia đình với các thiết bị quen thuộc.
- Giá thành phải chăng, dễ dàng tìm mua tại các cửa hàng.
- Đa dạng nguồn điện áp sử dụng như xoay chiều hoặc một chiều, nhiều kích thước, chủng loại khác nhau.
- Tự động làm việc hoàn toàn và độc lập.
- Người dùng có thể sửa chữa, thay các bánh răng, trục hay quấn lại dây đồng khi có hỏng hóc.
- Tùy thuộc vào từng yêu cầu công việc mà người mua có thể chọn loại motor quay chậm hoặc quay nhanh.

6. Ứng dụng của motor

Motor điện được dùng rất nhiều trong các lĩnh vực đời sống của con người chứ không chỉ riêng trong sản xuất.

Ví dụ như các motor điện với kích thước nhỏ hơn sẽ ứng dụng trong sản xuất các thiết bị điện dân dụng như: quay lồng máy giặt áo quần, quay bát đĩa trong lò vi sóng, máy rửa bát, quay đĩa CD trong đầu đĩa, quay cánh quạt trong máy quạt hay quay mũi khoan…

Motor điện dùng nhiều trong các hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất trong các nhà máy cơ khí, lắp ráp linh kiện điện tử, sản xuất ô tô, đóng gói thành phẩm, chế biến thực phẩm, hóa chất, phân bón, thức ăn gia súc…

Bên cạnh đó, motor điện còn được dùng nhiều trong lĩnh vực giao thông, vận tải hàng hóa với các đầu xe cơ giới, xe lửa dùng động cơ điện để hoạt động tiết kiệm chi phí, hiệu quả.

Ứng dụng của Motor
Ứng dụng của Motor

7. Các lỗi thường gặp động cơ điện

Dù là một thiể bị chất lượng hay chính hãng thì trong một thời gian dài sử dụng, nó vẫn sẽ gặp sự cố, gặp lỗi. Amazen sẽ thống kê những lỗi thường gặp để bạn có thể nhận biết và khắc phục dưới đây:
- Nguồn điện bị mất pha
- Mô tơ điện làm việc nhiều gây ra nóng
- Thiết bị phát ra tiếng ồn lớn
- Tủ điện 3 pha không điều khiển được
- Chạy không ổn định, lúc chạy lúc dừng
- Ngửi thấy mùi thiết bị khét khi nguồn điện bị chập cháy

Các lỗi thường gặp ở Motor
Các lỗi thường gặp ở Motor

8. Hướng dẫn bảo dưỡng motor đơn giản

- Để động cơ điện hoạt động bền bỉ với công suất cao nhất, người sử dụng cần thường xuyên bảo dưỡng motor điện đúng cách. Một số lưu ý khi bảo dưỡng động cơ điện như sau:
- Theo dõi thường xuyên tiếng máy chạy trong lúc hoạt động
- Kiểm tra nhiệt độ của động cơ điện khi vận hành
- Kiểm tra công suất tiêu thụ năng lượng sử dụng điện bằng ampe kế
- Kiểm tra độ tiếp xúc của cầu chì, cầu dao và các điểm khởi động khác
- Vệ sinh sạch sẽ bên ngoài động cơ điện, tránh bám bụi và dính nước
- Bảo dưỡng mô tơ điện định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất

9. Top các thương hiệu Motor uy tín nên dùng

Motor Toshiba
Motor Toshiba là sản phẩm tin cậy và ổn định, sản phẩm của hãng công nghệ Nhật Bản. Động cơ Toshiba có độ tin cậy cao được cải tiến chất lượng động cơ, giảm tiêu thụ điện, tiếng ồn thấp độ bền cao và ổn định trong thời gian dài.

Motor Toshiba
Motor Toshiba

Thông số kỹ thuật cơ bản của Motor Toshiba
- Điện áp: 220/380V For Frame size 160L and Less, 380/660V For Frame size 180M and above
- Tất cả đều có gắn quạt làm mát
- Cấp độ bảo vệ: IP55
- Cấp độ cách điện: F
- Vật liệu thân: Frame size 71 and 80M Steel, Frame size 90L~160L: Aluminum, Fram size 180M and above: Cast Iron
- Nhiệt độ môi trường: -10 – 40°C
- Độ ẩm: 90% or Less
- Tiêu chuẩn: IEC 60034-1 / IEC 60034-5
- Công suất từ 0.37kW (0.5HP) đến 45kW (60HP) cấu tạo 2 cực, 4 cực, 6 cực

Đặc tính kỹ thuật của Motor Toshiba
- Nhà sản xuất vòng bi đáng tin cậy, Toshiba chọn nhà sản xuất vòng bi (bạc đạn) từ Nhật Bản và EU giúp tăng tuổi thọ động cơ
- Thiết kế sáng tạo tăng hiệu suất động cơ, chi phí vận hành và tiếng ồn thấp
- Được cải thiện cách điện, làm cho động cơ hoạt động hiệu quả hơn
- Sản phẩm có kích thước và trọng lượng giảm, trong khi vẫn đảm bảo độ tin cậy và hiệu quả của động cơ
- Tiếng ồn động cơ thấp và quạt làm mát có tuổi thọ bền lâu

Nơi cung cấp Motor Toshiba chính hãng, chất lượng: https://amazen.com.vn/thuong-hieu/toshiba/motor.html

Motor Transmax
Transmax là một thương hiệu mạnh được khách hàng ủng hộ trên 20 năm, cung cấp nhiều loại động cơ và hộp số truyền động . . . thiết kế được cải tiến ngày càng khoa học và chất lượng giúp tăng tuổi thọ sản phẩm. Các sản phẩm chúng tôi mang lại độ tin cậy rất cao trong quá trình sản xuất.
Động cơ không đồng bộ: Động cơ Transmax thiết kế đơn giản mạnh mẽ. Các sản phẩm Transmax tại Việt Nam luôn có sẵn đa dạng về thiết kế và được sản xuất theo tiêu chuẩn IEC.

Thông số kỹ thuật cơ bản của động cơ điện 3 pha Transmax
- Tốc độ: 1000 rpm/ 1500 rpm/ 3000 rpm
- Công suất: 0.18KW - 315 KW
- Kiểu lắp: Chân đế/ mặt bích
- Vỏ nhôm / gang
- Giảm tốc: dành cho tải nặng và nhẹ
- Hộp số: tỷ số truyền 5 - 200

Motor Transmax
Motor Transmax

Chi tiết tham khảo Motor Transmax tại: Thiết bị điện công nghiệp Amazen

Motor Hitachi

Thông số kỹ thuật 
- Công suất: 1HP = 1 ngựa = 0.75kw, tốc độ pole, 4 pole: 1400-1500 vòng/phút, 2 pole: 2800 - 3000 vòng/phút, 6 pole: 900-1000 vòng/phút.
- Dòng điện: điện áp xuất khẩu sang Đông Nam Á: 380V, tần số 50Hz
- Dòng ampe định mức thể hiện điện áp lớn có thể vận hành
- Mã số động cơ: TKO-KK (chân đế), VTFO (mặt bích_
- Cơ chế hoạt động: S1 (thể hiện chạy được liên tục 24h/24h), IP55 (thể hiện cấp bảo vệ bụi và nước), IC411 (chế độ làm mát toàn phần, vừa có cánh quạt vừa có cánh tản nhiệt trên thân motor)

Motor Hitachi
Motor Hitachi

Ưu điểm của Motor Hitachi 3 pha
- Hiệu suất cao, thường đạt từ 95% trở lên
- Tốc độ quay ổn định, phù hợp với yêu cầu công nghiệp
- Tuổi thọ cao, thường từ 5 -7 năm
- Chất lượng ổn định, công nghệ hiện đại
- Giá thành hợp lý

Xem thêm thông tin Motor Hitachi tại: https://amazen.com.vn/motor/hitachi.html

Motor SGP
Động cơ điện SGP hay còn gọi là motor SGP là loại động cơ điện 3 pha không đồng bộ, được sản xuất theo dây chuyền và công nghệ Châu Âu. Motor SGP đáp ứng theo tiêu chuẩn quốc tế IEC 60034-30:2008 với kết cấu hoàn toàn khép kín, cấu trúc tối ưu, tiếng ồn thấp, khả năng chống bụi và chống nước ở cường độ cao, lớp bảo vệ và lớp cách nhiệt cao, lớp vỏ bên ngoài được làm bằng nhôm và gang chuyên dụng cho các ngành công nghệp vì vậy đây chính là sự lựa chọn hoàn hảo cho các doanh nghiệp cũng như nhà máy.

Thông số kỹ thuật

Công suất

   0.18KW-315KW

  Frame size

   63M-355L

  Vòng tua

   2P~2800rpm/ 4P~1450rpm, 6P~960rpm, 8P~720v/p

  Điện áp

   3 pha 220/380V, 380/660V

   1 pha 220V

  Tần số

   50/60Hz

  Cấp bảo vệ

   IP 55

  Cấp chịu nhiệt

   F(155)

  Thời gian hoạt động

   S1 (liên tục)

  Nhiệt độ môi trường xung quanh

   Từ -15ºC đến 40ºC

  Cốt tải

   11mm – 95mm

  Chất liệu dây

   Đồng 100%

  Chất liệu vỏ

   Nhôm/gang

  Kiểu lắp

   Chân đế/ mặt bích/ chân đế + mặt bích

Motor SGP
Motor SGP
Mua Motor SGP giá tốt, chất lượng tại: https://amazen.com.vn/motor/sgp.html
Motor Tunglee

Thông số kỹ thuật
- Công suất phổ biến: 200W, 400W, 0.75kW, 1.5kW, 2.2kW, 3.7kW
- Ngoài ra còn có motor giảm tốc loại nhỏ mini: 6W, 15W, 25W, 30W, 40W, 60W, 90W, 120W, 150W
- Ratio được sử dụng thông dụng nhất: 1/20, 1/30, 1/40, 1/50, 1/60
- Kiểu thiết kế: đồng trục, trục vuông góc, cốt âm
- Gia công cơ khí chính xác, gọn nhẹ, tư thế lắp đặt đa dạng, sản xuất trên công nghệ Đài Loan
Motor Tunglee
Motor Tunglee
Ưu điểm của Motor Tunglee
- Dễ dàng lắp đặt, tiết kiệm không gian và tối ưu hóa hiệu suất vận hành của máy móc
- Có nhiều chủng loại động cơ và nhiều loại tốc độ, nhiều mức lực momen để lựa chọn
- Độ bền và tuổi thọ cao, giảm tối thiểu tối đa chi phí bảo trì và sửa chữa
- Hãng động cơ Tunglee áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến và sử dụng các vật liệu chất lượng cao, giúp motor hoạt động êm ái, giảm thiểu tiếng ồn
- Hãng motor Tunglee cung cấp các sản phẩm chất lượng cao với giá thành hợp lý, giúp tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu và giảm thiểu chi phí vận hành trong quá trình sử dụng


Lời kết

Trên đây là toàn bộ nội dung quan trọng, cơ bản nhất về dòng sản phẩm Motor. Hy vọng rằng nội dung bài viết sẽ hỗ trợ các bạn trong quá trình tìm hiểu, chọn mua và vận hành dòng thiết bị tự động hóa này.

Trong trường hợp các bạn có nhu cầu mua relay bán dẫn hay có thắc mắc cần tư vấn thêm hãy liên lạc với Amazen thông qua:

  • Hotline: 0934 399 068 - Sales: 0938 072 058

  • Email: amazen@amazen.com.vn

Với đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn bán hàng chuyên môn cao, công ty chúng tôi tự tin rằng sẽ mang lại cho quý khách hàng trải nghiệm mua hàng tuyệt vời nhất.

Amazen cam kết mọi thiết bị relay kiếng mà chúng tôi hiện cung cấp là hàng chính hãng, mới hoàn toàn 100%, đảm bảo chất lượng và đầy đủ giấy tờ chứng nhận CO/CQ đi kèm.