Động cơ (Motor) Control Techniques

1. Motor là gì?

2.  Cấu tạo của motor

Cấu tạo của Motor

• Roto lồng sóc: Cấu tạo dây quấn của roto này rất khác với dây quấn của stato. Nó được chế tạo bằng cách đúc nhôm vào các rãnh của roto. Từ đó tạo ra được các thanh nhôm và được nối ngắn mạch ở hai đầu. Điểm đặc biệt là nó được đúc thêm các cánh quạt để làm mát bên trong khi roto quay.
• Phần dây quấn được tạo từ các thanh nhôm và hai vòng ngắn mạch có hình dạng như một cái lồng nên gọi là rôto lồng sóc. Các đường rãnh trên rôto thông thường được dập xiên với trục, nhằm cải thiện đặc tính mở máy và giảm bớt hiện tượng rung chuyển do lực điện từ tác dụng lên rôto không liên tục.

• 3. Nguyên lý hoạt động của Motor

• Để động cơ làm việc, stato của động cơ cần được cấp dòng điện xoay chiều, lúc này dòng điện có nhiệm vụ chạy qua dây quấn stato để tạo ra từ trường quay với tốc độ n=60. f/p (vòng/phút)

  Trong đó:

  f: Tần số của nguồn điện.

  p: Số đôi cực của dây quấn stato.

  Trong quá trình quay, từ trường sẽ quét qua các thanh dẫn roto, làm xuất hiện sức điện động cảm ứng. Các thanh dẫn có dòng điện nằm trong từ trường sẽ tương tác với nhau, tạo ra lực điện từ rồi đặt vào các thanh dẫn. Lúc này, lực điện sẽ tạo ra momen quay đối với trục roto, làm cho roto quay theo chiều với từ trường. Ngoài ra, roto có tốc độ làm việc nhỏ hơn từ trường, vì vậy roto sẽ quay chậm lại nên được gọi là động cơ không đồng bộ.

  

Phần chính của motor điện (động cơ điện) gồm phần đứng yên (stator) và phần chuyển động (rotor) được quấn nhiều vòng dây dẫn hay có nam châm vĩnh cửu. Khi cuộn dây trên rotor và stator được nối với nguồn điện, xung quanh nó tồn tại các từ trường, sự tương tác từ trường của rotor và stator tạo ra chuyển động quay của rotor quanh trục hay 1 mômen.

Phần lớn các motor điện (động cơ điện) hoạt động theo nguyên lý điện từ, nhưng loại động cơ dựa trên nguyên lý khác như lực tĩnh điện và hiệu ứng điện áp cũng được sử dụng. Nguyên lý cơ bản mà các động cơ điện từ dựa vào là có một lực lực cơ học trên một cuộn dây có dòng điện chạy qua nằm trong một từ trường. Lực này theo mô tả của định luật lực Lorentz và vuông góc với cuộn dây và cả với từ trường.

Phần lớn động cơ từ đều xoay nhưng cũng có động cơ tuyến tính. Trong động cơ xoay, phần chuyển động được gọi là rotor, và phần đứng yên gọi là stator.

4. Phân loại motor

Motor đồng bộ khá đặc biệt khi rotor quay cùng 1 tốc độ và từ trường với stato, hiện loại này được phân chia thành:

+ Động cơ không đồng bộ kích từ độc lập: Nghĩa là nó sử dụng nguyên tắc tương tự như động cơ từ.

+ Động cơ không đồng bộ kích từ trực tiếp: Sử dụng 1 nam châm vĩnh cửu để hoạt động.

Động cơ không đồng bộ

Motor nào hoạt động theo nguyên tắc cảm ứng điện từ đều xếp vào loại không đồng bộ. Tốc độ quay chậm hơn của rotor và sự trượt giữa tốc độ quay của từ trường đã thể hiện bản chất không đồng bộ của nó trong quá trình hoạt động cơ điện tử.

Động cơ không đồng bộ có 1 thành phần quay (rotor) được mô phỏng tương tự như kiểu lồng sóc. Ngoài ra, động cơ không đồng bộ còn sử dụng cuộn dây nhằm giảm bớt áp lực từ dòng khởi động của motor nhờ vào việc các điện trở được đấu nối trực tiếp vào trong mỗi cuộn dây.

5. Ưu điểm của motor

- Có khả năng ứng dụng rất rộng rãi, không chỉ trong nhà máy sản xuất công nghiệp mà còn trong các xưởng hay các hộ gia đình với các thiết bị quen thuộc.
- Giá thành phải chăng, dễ dàng tìm mua tại các cửa hàng.
- Đa dạng nguồn điện áp sử dụng như xoay chiều hoặc một chiều, nhiều kích thước, chủng loại khác nhau.
- Tự động làm việc hoàn toàn và độc lập.
- Người dùng có thể sửa chữa, thay các bánh răng, trục hay quấn lại dây đồng khi có hỏng hóc.
- Tùy thuộc vào từng yêu cầu công việc mà người mua có thể chọn loại motor quay chậm hoặc quay nhanh.

6. Ứng dụng của motor

Motor điện được dùng rất nhiều trong các lĩnh vực đời sống của con người chứ không chỉ riêng trong sản xuất.

Ví dụ như các motor điện với kích thước nhỏ hơn sẽ ứng dụng trong sản xuất các thiết bị điện dân dụng như: quay lồng máy giặt áo quần, quay bát đĩa trong lò vi sóng, máy rửa bát, quay đĩa CD trong đầu đĩa, quay cánh quạt trong máy quạt hay quay mũi khoan…

Motor điện dùng nhiều trong các hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất trong các nhà máy cơ khí, lắp ráp linh kiện điện tử, sản xuất ô tô, đóng gói thành phẩm, chế biến thực phẩm, hóa chất, phân bón, thức ăn gia súc…

Bên cạnh đó, motor điện còn được dùng nhiều trong lĩnh vực giao thông, vận tải hàng hóa với các đầu xe cơ giới, xe lửa dùng động cơ điện để hoạt động tiết kiệm chi phí, hiệu quả.

Ứng dụng của Motor

7. Các lỗi thường gặp động cơ điện

Dù là một thiể bị chất lượng hay chính hãng thì trong một thời gian dài sử dụng, nó vẫn sẽ gặp sự cố, gặp lỗi. Amazen sẽ thống kê những lỗi thường gặp để bạn có thể nhận biết và khắc phục dưới đây:
- Nguồn điện bị mất pha
- Mô tơ điện làm việc nhiều gây ra nóng
- Thiết bị phát ra tiếng ồn lớn
- Tủ điện 3 pha không điều khiển được
- Chạy không ổn định, lúc chạy lúc dừng
- Ngửi thấy mùi thiết bị khét khi nguồn điện bị chập cháy

Các lỗi thường gặp ở Motor

8. Hướng dẫn bảo dưỡng motor đơn giản

- Để động cơ điện hoạt động bền bỉ với công suất cao nhất, người sử dụng cần thường xuyên bảo dưỡng motor điện đúng cách. Một số lưu ý khi bảo dưỡng động cơ điện như sau:
- Theo dõi thường xuyên tiếng máy chạy trong lúc hoạt động
- Kiểm tra nhiệt độ của động cơ điện khi vận hành
- Kiểm tra công suất tiêu thụ năng lượng sử dụng điện bằng ampe kế
- Kiểm tra độ tiếp xúc của cầu chì, cầu dao và các điểm khởi động khác
- Vệ sinh sạch sẽ bên ngoài động cơ điện, tránh bám bụi và dính nước
- Bảo dưỡng mô tơ điện định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất

9. Top các thương hiệu Motor uy tín nên dùng

Motor Toshiba
Motor Toshiba là sản phẩm tin cậy và ổn định, sản phẩm của hãng công nghệ Nhật Bản. Động cơ Toshiba có độ tin cậy cao được cải tiến chất lượng động cơ, giảm tiêu thụ điện, tiếng ồn thấp độ bền cao và ổn định trong thời gian dài.

Motor Toshiba

Thông số kỹ thuật cơ bản của Motor Toshiba
- Điện áp: 220/380V For Frame size 160L and Less, 380/660V For Frame size 180M and above
- Tất cả đều có gắn quạt làm mát
- Cấp độ bảo vệ: IP55
- Cấp độ cách điện: F
- Vật liệu thân: Frame size 71 and 80M Steel, Frame size 90L~160L: Aluminum, Fram size 180M and above: Cast Iron
- Nhiệt độ môi trường: -10 – 40°C
- Độ ẩm: 90% or Less
- Tiêu chuẩn: IEC 60034-1 / IEC 60034-5
- Công suất từ 0.37kW (0.5HP) đến 45kW (60HP) cấu tạo 2 cực, 4 cực, 6 cực

Đặc tính kỹ thuật của Motor Toshiba
- Nhà sản xuất vòng bi đáng tin cậy, Toshiba chọn nhà sản xuất vòng bi (bạc đạn) từ Nhật Bản và EU giúp tăng tuổi thọ động cơ
- Thiết kế sáng tạo tăng hiệu suất động cơ, chi phí vận hành và tiếng ồn thấp
- Được cải thiện cách điện, làm cho động cơ hoạt động hiệu quả hơn
- Sản phẩm có kích thước và trọng lượng giảm, trong khi vẫn đảm bảo độ tin cậy và hiệu quả của động cơ
- Tiếng ồn động cơ thấp và quạt làm mát có tuổi thọ bền lâu
Nơi cung cấp Motor Toshiba chính hãng, chất lượng: https://amazen.com.vn/thuong-hieu/toshiba/motor.html

Motor Transmax
Transmax là một thương hiệu mạnh được khách hàng ủng hộ trên 20 năm, cung cấp nhiều loại động cơ và hộp số truyền động . . . thiết kế được cải tiến ngày càng khoa học và chất lượng giúp tăng tuổi thọ sản phẩm. Các sản phẩm chúng tôi mang lại độ tin cậy rất cao trong quá trình sản xuất.
Động cơ không đồng bộ: Động cơ Transmax thiết kế đơn giản mạnh mẽ. Các sản phẩm Transmax tại Việt Nam luôn có sẵn đa dạng về thiết kế và được sản xuất theo tiêu chuẩn IEC.

Thông số kỹ thuật cơ bản của động cơ điện 3 pha Transmax
- Tốc độ: 1000 rpm/ 1500 rpm/ 3000 rpm
- Công suất: 0.18KW - 315 KW
- Kiểu lắp: Chân đế/ mặt bích
- Vỏ nhôm / gang
- Giảm tốc: dành cho tải nặng và nhẹ
- Hộp số: tỷ số truyền 5 - 200

Motor Transmax

Chi tiết tham khảo Motor Transmax tại: Thiết bị điện công nghiệp Amazen

Motor Hitachi

Thông số kỹ thuật 
- Công suất: 1HP = 1 ngựa = 0.75kw, tốc độ pole, 4 pole: 1400-1500 vòng/phút, 2 pole: 2800 - 3000 vòng/phút, 6 pole: 900-1000 vòng/phút.
- Dòng điện: điện áp xuất khẩu sang Đông Nam Á: 380V, tần số 50Hz
- Dòng ampe định mức thể hiện điện áp lớn có thể vận hành
- Mã số động cơ: TKO-KK (chân đế), VTFO (mặt bích_
- Cơ chế hoạt động: S1 (thể hiện chạy được liên tục 24h/24h), IP55 (thể hiện cấp bảo vệ bụi và nước), IC411 (chế độ làm mát toàn phần, vừa có cánh quạt vừa có cánh tản nhiệt trên thân motor)

Motor Hitachi

Ưu điểm của Motor Hitachi 3 pha
- Hiệu suất cao, thường đạt từ 95% trở lên
- Tốc độ quay ổn định, phù hợp với yêu cầu công nghiệp
- Tuổi thọ cao, thường từ 5 -7 năm
- Chất lượng ổn định, công nghệ hiện đại
- Giá thành hợp lý
Xem thêm thông tin Motor Hitachi tại: https://amazen.com.vn/motor/hitachi.html

Motor SGP
Động cơ điện SGP hay còn gọi là motor SGP là loại động cơ điện 3 pha không đồng bộ, được sản xuất theo dây chuyền và công nghệ Châu Âu. Motor SGP đáp ứng theo tiêu chuẩn quốc tế IEC 60034-30:2008 với kết cấu hoàn toàn khép kín, cấu trúc tối ưu, tiếng ồn thấp, khả năng chống bụi và chống nước ở cường độ cao, lớp bảo vệ và lớp cách nhiệt cao, lớp vỏ bên ngoài được làm bằng nhôm và gang chuyên dụng cho các ngành công nghệp vì vậy đây chính là sự lựa chọn hoàn hảo cho các doanh nghiệp cũng như nhà máy.

Thông số kỹ thuật

Motor SGP